Δημήτρης Πικιώνης (1887 – 1968): ο αρχιτέκτονας, ο ζωγράφος, ο στοχαστής

Τιμώντας την μνήμη του Δημήτρη Πικιώνη επ’ ευκαιρία των 50 χρόνων από τον θάνατό του (1968) η εκδήλωση θα δοκιμάσει να πεί «γιατί, χωρίς τον Πικιώνη, ο τόπος έγινε φτωχότερος» (Ζ. Λορεντζάτος, Ο αρχιτέκτονας Δημήτρης Πικιώνης-Α’).

Ο Πικιώνης - αυτό είναι ευρύτατα γνωστό - ήταν αρχιτέκτονας. Έμπρακτοι στοχασμοί, οι διαμορφώσεις των χώρων γύρω από την Ακρόπολη και τον λόφο του Φιλοπάππου, η παιδική χαρά στη Φιλοθέη, ό,τι με προσωπική φροντίδα έκτισε, πιστοποιούν μια σπάνια ποιότητα αρχιτεκτονικής σκέψης και πράξης που άγεται από «τη μέσα βλέψη» από «την πνευματική ακοή και αφή και γεύση και όσφρηση».

Μεγάλος αυτοδίδακτος – αυτό είναι λιγότερο γνωστό- στην αρχιτεκτονική έρχεται και εμβαθύνει με το βλέμμα και την αίσθηση του ζωγράφου: μαθητής του Παρθένη, φίλος του De Chirico και του Μπουζιάνη, με νοητούς οδηγούς τον Cézanne και τους ανώνυμους Έλληνες λαϊκούς τεχνίτες σχεδιάζει και ζωγραφίζει αδιάκοπα, προσπαθώντας να βάλει στην εικόνα το αΐδιο και θεμελιακό, «το ορατό (που) αρχίζει από το αόρατο τούτο, από την αποκάλυψη του κρυμμένου νοήματος των πραγμάτων, του θαύματος της μαγείας των...».

Ο Πικιώνης ήταν κυρίως - αυτό είναι ελάχιστα γνωστό - μια μεγάλη πνευματική προσωπικότητα, ένας βαθύς στοχαστής ενός καιρού κρίσιμων μεταβάσεων και μετατοπίσεων. Τα κείμενά του, οι καταγεγραμμένες ομιλίες του ακόμη σήμερα φωτίζουν, αφυπνίζουν, καθοδηγούν.

Η εκδήλωση, διερευνώντας τις τρείς αυτές αξεχώριστες διαστάσεις του ανθρώπου, θα προσπαθήσει να αναστοχαστεί τον μύθο του, να σκιαγραφήσει το πνευματικό αποτύπωμα του μεγάλου αυτού Ελληνα που «ελιμπίσθηκε το ανέφικτο».

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ
Αγνή Πικιώνη, Προέδρος, Δ. Πικιώνης Α.Μ.Κ.Ε.

ΟΜΙΛΗΤΕΣ
Δημήτρης Φιλιππίδης, Aρχιτέκτων, Ομότιμος Καθηγητής, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
O αρχιτέκτονας
Αντώνης Κωτίδης, Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
O ζωγράφος
Μάρω Καρδαμίτση –Αδάμη, Ομότιμη Καθηγήτρια, Σχολή Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου· Υπεύθυνη των Αρχείων Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής, Μουσείο Μπενάκη
O «Μύθος» Δημήτρης Πικιώνης

ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ
Μάνος Δημητρακόπουλοs
Αντιπρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος